16/10/2024

پیش‌بینی کاهش ۱۸ متری تراز دریای خزر و عقب‌نشینی سواحل آن

یک کارشناس محیط زیست از احتمال کاهش ۱۸ متری تراز دریای خزر و عقب‌نشینی بیشتر سواحل آن و همچنین احتمال خشک شدن بخش چشمگیری از تراز این دریا طی ۲۰ سال آینده خبر داد.

امید صدیقی، مدیر کل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد که روند کاهش تراز آب دریای خزر اکنون باعث نگرانی شده است.

به گفته وی نوسانات آب دریای خزر یک پدیده «طبیعی» است و در ۵۰۰ سال اخیر این مساله وجود داشته است.

وی افزود: « در سال ۱۳۳۰ سطح دریا ۲۷.۳- متر بود و سال ۵۶ تا ۲۸.۲- کاهش پیدا کرد. تراز آب دریای خزر از سال ۵۷ شروع به افزایش کرد و حدود ۳ متر بالا آمد. در سال ۱۳۷۳ دوباره رو به کاهش رفت.»

وی ادامه داد: در سال ۷۱،۷۲ آب دریا آنقدر جلو آمده بود که ساحل و خانه‌های مردم زیر آب رفت و استانداری سنگچینی و از ورود آب جلوگیری کرد. از سال ۷۳ تا سال ۸۵ در مجموع حدود ۳۰ سانتی متر و از سال ۸۶ تا ۱۴۰۰ سالانه ۹.۳ سانتی متر کاهش داشتیم. این روند از سال ۱۴۰۰ شدیدتر شد و حدود ۲۴ سانتی متر پایین‌تر آمده است. سال ۱۴۰۱ هم ۲۶ سانتی متر کاهش پیدا کرد. سال ۱۴۰۲ روند کاهش تراز آب خزر کندتر شده است اما عدد دقیقی در این خصوص نداریم بنابراین تقریبا از سال ۱۳۷۴ روند کاهش تراز آب را داشتیم و این باعث نگرانی شده است.»

به گفته مدیر کل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست سواحل ما به‌شدت دچار «عقب نشینی»  شده است. در این شرایط ممکن است «تاسیسات و بنادر» ما در معرض «خطر» قرار بگیرند و این نگرانی وجود دارد.

وی تاکید کرد: «حل این مشکل هزینه‌های زیادی دارد و باید لایروبی کنند تا آب را به اسکله و بنادر برسانند. این تهدید بزرگی است. »

وی با بیان اینکه خلیج گرگان در این چند سال به دلیل کاهش تراز رو به خشکی رفت، در ادامه تاکید کرد که اگر روند کاهش تراز ادامه داشته باشد، تالاب‌های دیگر هم خشک می‌شوند.

همچنین به گفته وی در این صورت اسکله و بنادر از دسترس خارج می‌شوند و نیروگاه ساحلی هم به مشکل می‌خورد.

وی همچنین درباره دیگر تبعات کاهش تراز دریای خزر گفت که در این صورت مزارع پرورش میگو ما نیز با مشکل مواجه می‌شوند.

به گفته این کارشناس محیط زیست در چنین شرایطی سازمان حفاظت محیط زیست و بقیه ادارات و سازمان‌ها باید در اولین گام روش سازگاری را به کار گیرند، یعنی طی اقداماتی با کاهش تراز آب، خسارت‌ها و اثرات را به حداقل برسانیم.

وی همچنین درباره اینکه چرا تاکنون اقدام موثری صورت نگرفته گفت که دستگاه‌ها. نیاز به «همکاری و انسجام» بیشتری دارند.

وی افزود: «ر اساس سناریو بدبینانه افزایش دما، گازهای گلخانه‌ای، افزایش شدت تابش خورشید و کاهش بارندگی باعث می‌شوند ورودی آب دریای خزر کم شود که منظور کاهش سطح رودخانه ولگا است. در نتیجه روند کاهش تراز آب تا چندین سال آینده ادامه خواهد داشت. پیش بینی بسیار بدبینانه‌تر کاهش ۱۸ متری تراز آب دریای خزر است. »

صدیقی افزود:‌ «عقب رفتن آب دریای خزر باعث افزایش آلودگی هم می‌شود. روی تکثیر و تولید مثل آبزیان تاثیرگذار است. در این شرایط لازم است حق‌آبه رودخانه‌ها را تامین کنیم البته رودخانه‌های ایران پنج درصد آب رودخانه دریای خزر را تامین می‌کند اما رودخانه ولگا است که تامین کننده ۸۵ درصد آب دریای خزر است. در نتیجه با روسیه باید تعامل و هماهنگی بیشتری داشته باشیم. قزاقستان و آذربایجان هم رودخانه‌هایی دارند که به خزر می‌ریزد و باید با همه تعامل کنیم. »