عملیات معدن‌کاوی شهرداری مرودشت منجر به تخریب گستردۀ کوه رحمت تخت جمشید شد

رسانه‌های ایران روز چهارشنبه ۲۸ شهریور، به نقل از فعالان میراث فرهنگی گزارش دادند که «کوه رحمت» تخت جمشید در پی عملیات معدن‌کاوی شهرداری مرودشت به‌طور گسترده تخریب شده است.

فعالان میراث فرهنگی اعلام کردند که مسئولان میراث فرهنگی استان فارس به‌رغم آن که دستگاه قضایی در سال ۱۳۹۴ حکم توقف فعالیت معدنی در حریم درجه دو تخت جمشید را صادرکرده بود، اقدامی برای جلوگیری از تخریب‌های صورت گرفته در این میراث جهانی که که دارای آثاری از دوره هخامنشی، ساسانی و اسلامی است، انجام نداده‌اند.

یکی از فعالان میراث فرهنگی استان فارس به خبرگزاری ایلنا گفته است که «معدن سنگ‌شکن متعلق به شهرداری مرودشت پس از صدور حکم توقف به فعالیت خود ادامه داده و مدت‌ها است در حال پاکتراشی کوه رحمت، یکی از مهمترین آثار ثبت شده در پرونده ثبت جهانی تخت جمشید، است».

این کارشناس میراث فرهنگی در رابطه با اهمیت کوه رحمت تأکید کرد: «کوه رحمت تخت جمشید از چنان اهمیتی برخوردار است که یونسکو درخواست گسترش بیش از پیش حریم تخت جمشید را به دلیل وجود این میراث ارزشمند تاریخی به ایران ارائه کرده است».

وی افزود: «با این حال معدن سنگ‌شکن فعال در حریم درجه دو تخت جمشید نه تنها به حکم قضایی توقف فعالیت خود در سال ۹۴ توجه نکرده بلکه با فعالیت بیشتری به کار خود ادامه داده است».

باستان‌شناس‌ها و فعالان میراث فرهنگی معتقدند که معدن‌کاوی در کوه رحمت علاوه بر آن که منظر تاریخی این اثر را از بین می‌برد، به تخریب محوطه‌های باستانی در دامنه آن نیز منجر خواهد شد و چون این اثر در حریم درجه دو تخت جمشید قرار گرفته است، فعالیت معدن‌کاوی حتی درخت‌کاری و ساخت و ساز نیز در آن ممنوع و دارای ضوابط خاص است.

اهمیت تاریخی و باستانی کوه رحمت

بنا به گفته باستان شناسان، «کوه رحمت» که در دشت مرودشت قرار گرفته و در دوره هخامنشی به «کوه مهر» شهرت داشت، به اندازه‌ای مقدس بود که داریوش هخامنشی تخت جمشید را به‌دلیل تقدس همین کوه بر دامنه آن احداث کرد.

همچنین در دوران هخامنشی و اشکانی تا پایان دوره ساسانی نیز کوه رحمت به‌دلیل وجود تخت جمشید و شهر باستانی استخر و معبد بزرگ آناهیتا در آن، قلب مذهبی امپراتوری هخامنشی و ساسانی محسوب می‌شد.

کوه مهر یا کوه رحمت چنان در دوران باستان اهمیت داشته است که پادشاهان ساسانی تاجگذاری‌های خود را در آن انجام دادند. همچنین این کوه به مدت حدود هزار سال در دوران ساسانی دربرگیرنده تمام تحولات مذهبی کشور به دلیل وجود تخت جمشید و شهر استخر بود.

شهر استخر در دامنه کوه رحمت نیز نخستین پایتخت مذهبی ساسانیان بود تا جایی که اردشیر بابکان و پدرش، از موبدان معبد آناهیتا در شهر باستانی استخر در دامنه کوه رحمت شدند. تمامی این موارد بیانگر اهمیت بسیار زیاد کوه رحمت در دوران باستان است و به دلیل اهمیت همین کوه بود که به گفته باستان‌شناس‌ها تخت جمشید، شهر پارسه، شهر استخر، نقش رستم و نقش رجب در حوالی و دامنه آن برپا شدند.

همچنین در سراسر کوه مهر یا کوه رحمت، معادن دوره هخامنشی، استودان‌های سنگی و گورستان‌های تابوتی و استقرارگاه‌های عشایری دوران باستان و غارهای استقراری از ۱۵ هزار سال قبل در دوره پارینه سنگی تا تپه‌های باستانی متعلق به ۶ هزار سال قبل و آثار دوران اسلامی ۱۲۰۰ سال قبل وجود دارد.

بر مبنای نتایج بررسی‌های باستان‌شناسان در سال ۱۳۸۶، سراسر کوه مهر یا کوه رحمت مملو از هزاران گور مربوط به دوره هخامنشی و ساسانی است.